کاکتوس یک گونه از گیاهان عصارهدار و خشک زی است که در مناطق گرم و خشک جهان یافت میشود. این گیاهان اکثراً دارای ساقههایی با ریزدانههای ...
کاکتوس یک گونه از گیاهان عصارهدار و خشک زی است که در مناطق گرم و خشک جهان یافت میشود. این گیاهان اکثراً دارای ساقههایی با ریزدانههای محافظ است که به آنها کمک میکند تا در مواجهه با شرایط خشکی اب خود را نگه دارند. این گیاهان عمدتاً در مناطق آفریقا، آمریکای جنوبی و مرکزی، آمریکای شمالی، استرالیا و جنوب غربی آسیا یافت میشوند.
کاکتوسها به دلیل خصوصیات منحصر به فردشان مانند مقاومت در برابر خشکی، تحمل در برابر دمای بالا و پایین، قابلیت ذخیره آب و عدم نیاز به آبیاری مکرر، به یکی از پرطرفدارترین گیاهان زینتی در جهان تبدیل شدهاند. همچنین برخی از گونههای کاکتوس به دلیل دارا بودن گلهای زیبا و رنگارنگ، جذابیت زیادی برای گلخانهداران و علاقهمندان به گیاهان زینتی دارند. گونههای مختلف کاکتوس دارای ارتفاع و شکل مختلفی هستند. برخی از آنها فقط چند سانتیمتر ارتفاع دارند، در حالی که برخی دیگر به ارتفاع چند متری میرسند. همچنین شکل ساقه کاکتوسها میتواند استوایی، استوانهای، بلند و باریک، کوتاه و چرب، یا حتی خمیده و شبیه به یک شاخه باشد.
با توجه به ویژگیهای خاصی که کاکتوسها دارند، آنها علاوه بر استفاده در زمینه زینتی و گلدانی، در بسیاری از صنایع دیگر مانند داروسازی، صنایع غذایی، کاشیسازی و غیره نیز مورد استفاده قرار میگیرند.همچنین، برخی از گونههای کاکتوس، مانند کاکتوس صبار و کاکتوس توپی، در برابر تصادفات طبیعی مانند حریقها و خشکسالیها مقاومت بیشتری دارند و برای پوشش خاک در مناطقی با شرایط سخت و کم آبی مورد استفاده قرار میگیرند. بعضی از گونههای کاکتوس حتی در طولانی مدت بدون نیاز به آبیاری و تغذیه مناسب، زنده میمانند. از جمله این گونهها میتوان به کاکتوس زنجبیلی (Zygocactus) و کاکتوس عروسکی(Gymnocalycium) اشاره کرد.
هرچند کاکتوسها به عنوان گیاهانی خشکزی و مقاوم به نظر میرسند، اما در طبیعت با تنوع زیادی از گونههای مختلفی مانند کاکتوس قلبی (Echinocactus) ، کاکتوس پریشمی (Mammillaria) ، کاکتوس تخممرغ(Echinopsis) و بسیاری دیگر، موجود هستند که به دلیل زیبایی و ویژگیهای خاص خود، به عنوان یکی از محبوبترین گیاهان زینتی شناخته شدهاند.
کاکتوسها نیاز به نور خورشیدی بالا دارند و برای رشد به نور قوی و مستقیم خورشید نیاز دارند. با این حال، باید توجه داشت که برخی از گونههای کاکتوس ممکن است نسبت به نور بیش از حد حساس باشند و برای آنها نور خورشیدی مستقیم بهتر است که در طول روز به طور متناوب با نور غیر مستقیم ترکیب شود.
در صورتی که کاکتوس شما در داخل منزل قرار دارد، باید در نظر داشته باشید که نور طبیعی اتاقها به مقدار کافی برای رشد کاکتوسها کافی نیست. برای این منظور، میتوانید از چراغهای الایدی با نور سفید یا نور خنثی استفاده کنید تا نور کافی به کاکتوس شما برسد.
باید در نظر داشت که در فصل تابستان، بهتر است کاکتوسها را در محیطی با دمای بالا و نور خورشیدی قرار دهید و در فصول پاییز و زمستان، کاکتوسهای شما به نور کافی نیاز دارند تا از خشک شدن و افتادن برگهایشان جلوگیری شود. به علاوه، باید از قرار دادن کاکتوسها در معرض تابش نور مستقیم آفتاب در ساعات بعد از ظهر خودداری کنید که ممکن است باعث سوختگی برگهای آنها شود.
به طور کلی نگهداری هر گیاهی نیاز به توجه و مراقبت دارد. برای برطرف کردن نیازهای غذایی گیاهان باید از کودهای مناسب، خاک مناسب و ... استفاده نمایید. از جمله کود مناسب، کودهای مایع بایوبیز می باشد.
کاکتوسها، همانند بسیاری از گیاهان دیگر، از فرایند فتوسنتز برای تولید غذا و انرژی استفاده میکنند. با این حال، به دلیل شرایط خشک و گرم در محیط زیست طبیعی خود، کاکتوسها باید برای جذب نور بیشتر و کاهش تبخیر آب، تطور یافتهاند.
کاکتوسها برای جذب نور، بافتی به نام "تنومه" (areole) روی ساقههای خود دارند که شامل ساختارهایی مانند خار، مو، و گل است. این بافت، در نقش برگ برای فتوسنتز استفاده میشود.
برخلاف گیاهان دیگر که در روزهای آفتابی فتوسنتز را انجام میدهند، کاکتوسها در شرایط خشک و گرم، اکثر فتوسنتز را در شب انجام میدهند. این به دلیل این است که در شرایط خشک، تبخیر آب از برگهای گیاه در طول روز بسیار زیاد است و این موجب کاهش آب در گیاه و خشک شدن آن میشود. در شبهای خنک، کاکتوسها میتوانند از طریق فتوسنتز، انرژی و غذای لازم خود را تولید کنند، در حالی که تبخیر آب به شدت کاهش مییابد.