پوسیدگی سیب زمینی یک بیماری گیاهی است که توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود. علایم این بیماری شامل پوسیدگی و سفید شدن سیب زمینی ...
پوسیدگی سیب زمینی یک بیماری گیاهی است که توسط باکتری‌ها ایجاد می‌شود. علایم این بیماری شامل پوسیدگی و سفید شدن سیب زمینی در نواحی داخلی آن هستند. بیماری پوسیدگی سیب زمینی به‌دلیل شرایط محیطی خاصی مانند رطوبت و دمای بالا در مناطق گرم و مرطوب، بیشتر شایع است.
این بیماری معمولاً از طریق آب، خاک، نشاء و بازاریابی بین المللی منتقل می‌شود. برای پیشگیری از این بیماری، باید از نواحی آلوده خودداری شده و برای تامین بذرهای سالم و مطمئن از منابع معتبر خریداری کنید. همچنین باید از استفاده از آب آلوده و داشتن فضای پراکنده که محیط مناسبی برای رشد و شیوع بیماری است، خودداری کرد.
درمان بیماری پوسیدگی سیب زمینی بسته به میزان آلودگی متفاوت است. در مواردی که آلودگی کم است، ممکن است بتوان با خریداری بذرهای سالم و استفاده از روش‌های اقدامات بهداشتی، بیماری را کنترل کرد. در موارد شدیدتر، باید از محصولات شیمیایی استفاده کرد تا باکتری‌های بیشتر را از بین ببرد.
علل پوسیدگی سیب زمینی میتواند شامل عوامل زیستی، شیمیایی و محیطی باشد. بیماری پوسیدگی سیب زمینی توسط باکتری‌ها یا قارچ‌ها ایجاد می‌شود. دو نوع عمده پوسیدگی سیب زمینی شامل پوسیدگی باکتریایی باکتری (Erwinia carotovora) و پوسیدگی قارچی قارچ (Phytophthora infestans ) هستند.
در مورد پوسیدگی باکتریایی، این باکتری به‌صورت طبیعی در خاک و در برخی از گیاهان زندگی میکند. در صورتی که سیب زمینی آسیب دیده باشد، باکتری میتواند به ریشه‌های سیب زمینی نفوذ کند و علائم پوسیدگی را در برگ‌ها و ساقه‌ها نشان دهد. این باکتری به دلیل داشتن قدرت تحمل بالا به شرایط محیطی، میتواند در شرایط مختلف زیستی و محیطی زندگی کند.
در مورد پوسیدگی قارچی، علائم آن عبارتند از: پوست سیب زمینی را روی رو به رنگ قهوه‌ای یا سیاه پوشانده و زیر پوست سیب زمینی را نیز درگیر میکند. این قارچ در محیط مرطوب و خنک رشد میکند و میتواند با استفاده از بذرهای آلوده یا سایر گیاهان بیمار شده به سیب زمینی منتقل شود. در صورت شناسایی این بیماری، باید از استفاده از بذر آلوده و انتقال علف‌های هرز مبتلا به این بیماری به باغ‌های دیگر جلوگیری شود.
درمورد پوسیدگی سیب زمینی می‌توان به این نکات نیز اشاره کرد:
علاوه بر عواملی که برای پوسیدگی سیب زمینی در بخش قبلی ذکر شد، انبار کردن سیب زمینی در شرایط نامساعد نیز میتواند باعث پوسیدگی آن شود. به عنوان مثال، انبار کردن سیب زمینی در دمای بالا یا رطوبت بالا میتواند باعث تشکیل قارچ‌های پوسیدگی شود.
برای جلوگیری از پوسیدگی سیب زمینی، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
- جداسازی سیب زمینی‌های پوسیده از سیب زمینی‌های سالم در هنگام برداشت و انتخاب سیب زمینی‌های سالم برای انبار کردن
- کنترل رطوبت و دمای مناسب در انبارهای سیب زمینی
- استفاده از روش‌های شیمیایی مانند پاشیدن سیب زمینی با آنتی‌بیوتیک‌ها
- استفاده از روش‌های بیولوژیکی مانند استفاده از باکتری‌های رقیق‌کننده پوسیدگی سیب زمینی
برای جلوگیری از خسارت‌های اقتصادی ناشی از پوسیدگی سیب زمینی، بسیاری از کشورها قوانینی را برای کنترل پوسیدگی سیب زمینی و سایر بیماری‌های گیاهی ایجاد کرده‌اند. در ایران نیز وزارت جهاد کشاورزی برنامه‌هایی برای کنترل پوسیدگی سیب زمینی و سایر بیماری‌های گیاهی در سیب زمینی و سایر محصولات کشاورزی دارد.
علائم پوسیدگی سیب زمینی شامل لکه‌های قهوه‌ای تیره یا مشکی در نقاط ضعیف و آسیب‌دیده از سیب زمینی، پوست سیب زمینی نرم و پوسیده، بوی بد و شیرین، و در برخی موارد شکستن سیب زمینی به دلیل ضعف پوست آن می‌شود.
درمان پوسیدگی سیب زمینی ممکن است شامل استفاده از انواع مواد شیمیایی و یا روش‌های بیولوژیکی باشد. در صورت استفاده از مواد شیمیایی، از موادی مانند فلزات سنگین، اوره، سرباره یا کلرامین استفاده می‌شود که ممکن است در برخی موارد برای سلامتی آدم‌ها و محیط زیست مضر باشد.
در روش‌های بیولوژیکی، از باکتری‌ها و قارچ‌های بیولوژیکی استفاده می‌شود. این باکتری‌ها و قارچ‌ها با فعالیت‌های خود می‌توانند باعث از بین رفتن باکتری‌های بدیل و بهبود سلامتی خاک شوند. همچنین می‌توان با استفاده از روش‌های کشت مخصوص سیب‌زمینی، بهبود کیفیت و کمیت محصول را ایجاد کرد.
برای جلوگیری از پوسیدگی سیب‌زمینی، می‌توان اقداماتی از قبیل کاشت نژادهای مقاوم و ارتقای سطح بهداشتی مزارع، کنترل موقعیت و شرایط نگهداری، افزایش خاک‌ورزی و استفاده از کودهای آلی، استفاده از روش‌های تناوبی و کاشت مستقل، جداسازی و دوری از مناطق پوسیده و استفاده از روش‌های ضدعفونی، مخصوصاً در زمان برداشت و نگهداری محصول انجام داد.
برای جلوگیری از پوسیدگی سیب زمینی، از روش‌های زیر می‌توان استفاده کرد:
انتخاب سیب زمینی سالم: سیب زمینی های سالم و بدون نشانه های پوسیدگی باید انتخاب شوند. برای اطمینان بیشتر، سیب زمینی هایی که در انبار گذاشته شده اند، باید به صورت دوره‌ای بررسی شوند.
حفظ شرایط دمایی مناسب: برای جلوگیری از پوسیدگی سیب زمینی، باید آن‌ها را در دمایی بین ۷-۵ درجه سانتی‌گراد نگهداری کرد. در صورتی که دمای انبار بالا رود، این باعث ایجاد رطوبت بیشتر در داخل انبار می‌شود که باعث افزایش شانس پوسیدگی سیب زمینی می‌شود.
استفاده از ظروف وسیع: در صورت استفاده از انبار، باید از ظروف وسیع تر استفاده کرد تا سیب زمینی ها بر روی یکدیگر قرار نگیرند و تمام سطح سیب زمینی با هوا تماس داشته باشد.
استفاده از مواد شیمیایی: برای جلوگیری از پوسیدگی سیب زمینی، می‌توان از مواد شیمیایی مانند کلرید متیل برای گاز کردن انبار استفاده کرد. این روش در بعضی از کشورها به عنوان روش اصلی جلوگیری از پوسیدگی سیب زمینی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
استفاده از روش‌های طبیعی: می‌توان با استفاده از روش‌های طبیعی مانند استفاده از روغن‌های گیاهی و اسانس‌ها، پوسیدگی سیب زمینی را کاهش داد.
بله، همانطور که گفته شد، عوامل مختلفی می‌توانند باعث پوسیدگی سیب زمینی شوند، از جمله عوامل خارجی مانند شرایط آب و هوایی، انواع آفات، انواع قارچ‌ها و باکتری‌ها، نوع خاک، نوع کود و همچنین عوامل داخلی مانند نوع سیب زمینی، سن سیب زمینی، ذخیره‌سازی نامناسب و ضعف سیستم ایمنی گیاه.
کودهای بایوبیز در مورد درمان بیماری پوسیدگی سیب زمینی موثر نیستند، زیرا این کودها در واقع یک نوع کود آلی هستند که برای رشد گیاهان استفاده می‌شوند و تأثیری در درمان بیماری‌های گیاهی ندارند. برای درمان پوسیدگی سیب زمینی، از روش‌های دیگری مانند کاهش فشار بر روی سیستم ایمنی سیب‌زمینی، کاهش رطوبت و تعویض خاک و یا استفاده از عوامل ضد قارچ مثل سولفات مس و محلول بوردو استفاده می‌شود. برای درمان بیماری‌های گیاهی، بهتر است با کارشناسان گیاه‌پزشکی مشورت کنید.
